กรณีศึกษา ครีเอเตอร์ถูกถอดเนื้อหาบน YouTube เนื่องจากกฎหมาย DMCA /โดย ลงทุนเกิร์ล

เมื่อไม่นานมานี้ยูทูบช่อง Lofi Girl ที่ทำการไลฟ์เพลงมาตลอด 2 ปี ต้องหยุดไลฟ์ลง เนื่องจากถูกแจ้งว่า เพลงดังกล่าวเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์เพลง

แต่เมื่อสืบสาวเรื่องราว กลับพบว่ารายงานนั้นเป็น รายงานเท็จ จากผู้ไม่หวังดี และล่าสุดยูทูบก็ได้ออกมากล่าวขอโทษถึงเหตุการณ์ดังกล่าว

ซึ่งสิ่งที่ทำให้เกิดเหตุการณ์นี้ ก็มีส่วนมาจากกฎหมายที่มีชื่อว่า DMCA ของสหรัฐอเมริกา

แล้วกฎหมาย DMCA คืออะไร ทำไมถึงทำให้เกิดเหตุการณ์นี้ ? ลงทุนเกิร์ลจะเล่าให้ฟัง

DMCA ย่อมาจาก Digital Millennium Copyright Act เป็นกฎหมายลิขสิทธิ์
ของสหรัฐอเมริกาที่ผ่านการร่างออกมาในปี 1998

ซึ่งหนึ่งในหัวข้อกฎหมายที่คนทำคอนเทนต์ออนไลน์ต้องให้ความสนใจ คือ “ระบบการแจ้งเตือนให้ลบเนื้อหา” ซึ่งจะเข้ามาช่วยปกป้องลิขสิทธิ์ของผลงานต่าง ๆ จากการถูกขโมย

โดยแม้ว่าเจ้าของพื้นที่ที่เนื้อหาออนไลน์ เช่น เว็บไซต์ เว็บบอร์ด โซเชียลเน็ตเวิร์ก หรือเซิร์ชเอนจิน จะไม่ต้องรับผิดชอบในคอนเทนต์ ที่นำมาลงในแพลตฟอร์มของตัวเอง

แต่บริษัทจำเป็นต้องจัดทำระบบการแจ้งเตือน เพื่อคอยสังเกตว่าข้อมูลใดเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์
และทำการลบ หรือทำให้เนื้อหานั้นไม่สามารถเข้าถึงได้

อย่างไรก็ตาม ถึงกฎหมายจะถูกออกแบบมาเพื่อป้องกันการถูกละเมิดลิขสิทธิ์ แต่ในขณะเดียวกันกฎหมายฉบับนี้ กลับมีช่องว่างที่ส่งผลเสียต่อครีเอเตอร์เช่นกัน

อย่างกรณีล่าสุด ที่เกิดขึ้นกับช่องยูทูบ Lofi Girl ช่องสตรีมมิงเพลงที่เริ่มไลฟ์มาตั้งแต่ปี 2020
ต่อเนื่องมาเป็นเวลา 2 ปี ถูกค่ายเพลงอย่าง FMC Music ในประเทศมาเลเซียกล่าวหาว่า ละเมิดลิขสิทธิ์เพลง จนต้องหยุดสตรีม

ซึ่ง Lofi Girl ก็ยืนยันว่าตนเองมีสิทธิ์อย่างชอบธรรมที่จะเผยแพร่เพลงเหล่านี้

เนื่องจากทางช่องกล่าวว่าเพลงที่ตนนำมาเปิดนั้น มาจากค่ายเพลงชื่อ Lofi Records ซึ่งเป็นค่ายเพลงที่เปิดให้ครีเอเตอร์ สามารถนำเพลงไปใช้ได้ หากมีการให้เครดิตตามกฎระเบียบ

พอเรื่องเป็นแบบนี้ Lofi Girl จึงได้แจ้งไปยังยูทูบ ว่าการรายงานดังกล่าวเป็นเรื่องเท็จ ส่งผลให้ยูทูบออกมายอมรับผิด และประกาศว่าจะให้วิดีโอดังกล่าว กลับมาเล่นได้อีกครั้ง

ที่น่าสนใจคือกรณีของ Lofi Girl ไม่ใช่ครั้งแรกที่ยูทูบไม่ได้ตรวจสอบให้รอบคอบ ก่อนที่จะดำเนินการ

เพราะในปี 2020 ช่อง Lofi Girl ซึ่งในตอนนั้นใช้ชื่อว่า ChilledCow ก็เคยถูกปิดไป
ทั้งที่จริง ๆ แล้ว ทางช่องไม่ได้ปฏิบัติอะไรที่ผิดกฎข้อบังคับเลย

นอกจากนี้ก็เคยเกิดกรณีคล้าย ๆ กันกับสตรีมเมอร์ยูทูบจำนวนหนึ่ง ที่เล่นเกม Destiny แล้วพบว่าคลิปของพวกเขาถูกลบ ด้วยเหตุผลว่าละเมิดลิขสิทธิ์

หรือแม้แต่วิดีโอของ Bungie บริษัทผู้พัฒนาเกมเอง ก็ได้รับผลกระทบจากเรื่องละเมิดลิขสิทธิ์เช่นกัน
ทั้ง ๆ ที่ทางบริษัทไม่ได้เป็นคนแจ้งเรื่องกับทางยูทูบ

ซึ่งสุดท้าย ผลกลับกลายเป็นว่า มีผู้ใช้งานที่แอบอ้างเป็นบริษัทเจ้าของเกม และส่งคำร้องไปยังยูทูบ จนเกิดเป็นเหตุการณ์ดังกล่าว

อย่างไรก็ตาม เรื่องนี้ส่งผลให้บริษัท Bungie ทำการฟ้องร้องยูทูบ เป็นเงินราว 200 ล้านบาท เพื่อไม่ให้เรื่องนี้จบไปแบบไม่มีอะไรเกิดขึ้น

ส่วนทาง Lofi Girl ก็ได้ออกมากล่าวถึงเหตุการณ์ในครั้งนี้ว่า

“เรารู้สึกผิดหวังมาก ที่บริษัทไม่มีการป้องกัน หรือตรวจสอบการอ้างลิขสิทธิ์ผิด ๆ นี้เลย และที่น่าเศร้าคือ เราไม่มีสิทธิ์ปกป้องตัวเองเลย ก่อนวิดีโอจะถูกเอาออก”

ทั้งนี้สำหรับครีเอเตอร์ที่กลัวว่าตัวเองจะเจอปัญหาลักษณะนี้ ก็อย่ากังวลไปเสียทั้งหมด

เพราะ เมื่อช่องถูกปิดหรือวิดีโอถูกแจ้งลบ ครีเอเตอร์ทุกคนสามารถแจ้งอุทธรณ์ได้

โดยให้เราเข้าไปอ่านตามที่ยูทูบแจ้งมาก่อนว่า เราทำผิดกฎข้อไหนของบริษัท หลังจากนั้นตรวจสอบเนื้อหาของเราให้ดี และทำการ​​ยื่นอุทธรณ์ เพื่อรับการตรวจสอบอีกครั้ง

ซึ่งหากไม่มีปัญหาอะไร วิดีโอหรือช่องที่ถูกปิดไป ก็จะกลับมาใช้งานได้อีกครั้ง

สุดท้ายนี้สำหรับคนที่ทำงานอยู่ในสายคอนเทนต์ สิ่งหนึ่งที่ต้องคำนึงอยู่เสมอคือ เรื่องลิขสิทธิ์ เพื่อป้องกันไม่ให้คอนเทนต์ที่ตั้งใจทำ โดนถอดออกไปทั้ง ๆ ที่ไม่ได้ผิดกฎอะไร

และการที่เราผลิตคอนเทนต์มาจากตัวเอง
นอกจากจะช่วยสร้างความภาคภูมิใจให้กับตัวเองแล้ว
ยังเป็นการสร้างความเป็นออริจินัล
ที่ส่งผลให้งานของเรามีความโดดเด่น และยากต่อการลอกเลียนแบบอีกด้วย..

-----------------------

Sponsored by JCB

JCB แบรนด์ผู้ให้บริการเครือข่ายบัตรเครดิตจากประเทศญี่ปุ่น - พิเศษเฉพาะผู้ถือบัตรเครดิต JCB พบกับโปรโมชั่นในไทยและต่างประเทศมายมาย สิทธิประโยชน์ที่ครอบคลุมทุกไลฟ์สไตล์ ทั้ง กิน เที่ยว ช้อป ติดตามความพิเศษที่เป็นเอกสิทธิ์เฉพาะคุณได้ที่ www.facebook.com/JCBCardThailandTH และ LINE Official Account : @JCBThailand (https://bit.ly/JCBTHLine)

#JCBใช้ได้ทุกที่ทุกเวลา #JCBThailand #JCBOwnHappinessOwnStory

-----------------------

References:
-https://techcrunch.com/2022/07/11/lofi-girl-takedown-youtube-music-stream-dmca/
-https://twitter.com/lofigirl/status/1546601378436599808
-https://support.google.com/google-ads/answer/1209109?hl=th
-https://lofigirl.com/pages/use-the-music